Η έδρα της ΕΕ - Βρυξέλλες
Το πριγκιπάτο των ευρωκανθάρων
στις Βρυξέλλες
του Γιάννη Τζώρτζη
(Δημοσιογράφος και πολιτικός επιστήμονας)
Το διαβόητο γραφειοκρατικό «τέρας» των Βρυξελλών συνιστά έναν τεράστιο κατάλογο «επίλεκτων» που εισέβαλαν «άνευ εξετάσεων» στις δομές της Ένωσης. Έχουν εισχωρήσει στην κυριολεξία από το «παράθυρο» στην ΕΕ καταλαμβάνοντας νευραλγικά πόστα με αυτοκρατορικούς μισθούς.
Στη συνείδηση των περισσότερων Ευρωπαίων οι Βρυξέλλες είναι ταυτισμένες με την υψηλή γραφειοκρατία, εκείνη που συχνά αναφέρεται και σαν «διευθυντήριο» των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Με την πρόσφατη ανάληψη της εξάμηνης προεδρίας της Ένωσης από το Βέλγιο, επικρατεί στις Βρυξέλλες μια πρωτοφανής ατμόσφαιρα καθώς εκεί διαπλέκονται οι πάντες: επιτροπή, πρόεδροι, υπουργοί, επίτροποι, ευρωκράτες-μεγαλοϋπάλληλοι, λομπίστες κ.ο.κ. Η υφιστάμενη αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων δεν είναι ωστόσο το κυρίως ζητούμενο σήμερα. Πολλώ μάλλον τώρα που είναι Βέλγος, και δη Φλαμανδός, και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ.
Με αφορμή όμως το γεγονός αυτό, τίθεται εκ νέου το ερώτημα: «Ποιος κυβερνά σήμερα την Ευρώπη;».
Ένα τέτοιο ερώτημα δεν απαντάται αφ' εαυτού, καθώς στο σύστημα των Βρυξελλών υπάρχουν αρκετά κέντρα άσκησης αρμοδιοτήτων και εξουσιών, τα οποία επηρεάζουν άμεσα τη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο κορυφής. Ως εκ τούτου θα ήταν πιο εύστοχη η ερώτηση: «Πώς κυβερνάται σήμερα η ΕΕ;».
Στόχος η συνοχή
Στα σχέδια της βελγικής προεδρίας, η οποία θα βρεθεί αντιμέτωπη επίσης με τα επακόλουθα της χρηματοπιστωτικής κρίσης, αναφέρεται ο στόχος για δημιουργία «μεγαλύτερης συνοχής» ανάμεσα στα κράτη-μέλη, ένα θέμα άκρως σημαντικό και αμιγώς πολιτικό, το οποίο ενδιαφέρει πρώτιστα μικρά και οικονομικώς αδύναμα κράτη. Την ώρα που το Βέλγιο τείνει να διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη, το συναφές με το προηγούμενο ερώτημα αναζητά το πώς και με ποιους όρους θα διεξαχθεί η βελγική προεδρία, ουσιαστικά πώς θα καθοριστεί η παραγωγή ευρωπαϊκής πολιτικής στο εξάμηνο που διανύουμε. Αν και ο όρος «ευρωπαϊκό διευθυντήριο» αναφέρεται κατά κύριο λόγο στο οικονομικό – πολιτικό κατεστημένο που επιβάλλει τις αποφάσεις, μέρος αυτού του κατεστημένου αποτελούν και τα υψηλά κλιμάκια των ευρωκρατών, ο ρόλος των οποίων αρχίζει τελευταία να προβληματίζει σοβαρά πολλούς.
Την αφορμή προς τούτο προσέφερε η δημοσίευση στοιχείων για τις αμοιβές μιας χιλιάδας στελεχών του «διευθυντηρίου», οι μισθοί των οποίων ξεπερνούν κατά πολύ τις «δίαιτες» των πολιτικών. Κανένας από τους Ευρωπαίους πρωθυπουργούς, λ.χ., δεν προσεγγίζει με το μισθό του ούτε το 70% των απολαβών αρκετών ευρωκρατών. Πέραν τούτου, οι ίδιοι αποφασίζουν ακόμη και για προκλητικές αυξήσεις των μισθών τους, όταν οι εκτός των… βρυξελλικών τειχών «δουλοπάροικοι» υφίστανται σήμερα αιματηρές θυσίες.
Αν και δεν έλκουν καμιά αριστοκρατική καταγωγή, οι μεγαλοϋπάλληλοι-ευρωκράτες, που διαδηλώνουν για «περισσότερη Ευρώπη» και λιγότερο εθνικό κράτος, φαίνεται πως έχουν συγκροτήσει στις Βρυξέλλες ένα δικό τους πριγκιπάτο, μέσα από τα στεγανά του οποίου κατευθύνουν τις εξελίξεις στο χώρο της Ένωσης. Το γεγονός αυτό προκύπτει ασφαλώς ως αναγκαίο επακόλουθο του κενού πολιτικής που προκαλεί η ανεπάρκεια των Ευρωπαίων πολιτικών, όπως αυτή επιβεβαιώθηκε εκ νέου περίτρανα με το ξέσπασμα της κρίσης. Είναι γνωστό όμως από τον καιρό του Μαξ Βέμπερ ότι στα γραφειοκρατικά συστήματα θεσμών αλλά και οργανισμών το υπαλληλικό στοιχείο υπερβαίνει εκ των πραγμάτων στο ρόλο τους κυβερνώντες πολιτικούς ή άλλου είδους προκαθημένους, καθόσον αυτοί έχουν ανάγκη ενός εργαλείου για να διοικήσουν. Το εργαλείο εν προκειμένω είναι το υπαλληλικό δυναμικό που πρέπει να το διέπει «ταχύτητα και ακρίβεια». Αυτά όμως στην υπηρεσία τίνος; Οι υψηλόβαθμοι από τα στελέχη της υπαλληλίας που είναι σε καθημερινή επαφή με την «κορυφή» έχουν «αναλύσει» το ποιόν και τις δυνατότητες των προσώπων τους οποίους και χειρίζονται οι ίδιοι ανάλογα. Υπάρχει όμως και μια άλλη παράμετρος, την οποία οι πολιτικοί σπανίως έχουν αντιληφθεί. Οι υφιστάμενοί τους υπάλληλοι γνωρίζουν πως οι ηγεσίες τους είναι προσωρινές κατά το «έρχονται και παρέρχονται», ενώ τους ίδιους «δεν τους κουνάει ποτέ κανένας».
Οι «επίλεκτοι»
Το διαβόητο «τέρας» των Βρυξελλών συνιστά ένας τεράστιος κατάλογος «επίλεκτων» που εισέβαλαν «άνευ εξετάσεων» στις δομές της Ένωσης. Έχουν εισχωρήσει στην κυριολεξία από το «παράθυρο» στην ΕΕ, καταλαμβάνοντας νευραλγικά πόστα με αυτοκρατορικούς μισθούς. Στο ανεξέλεγκτο δίκτυο των ευρωκρατών προσχωρούν συχνά και κομματικά στελέχη που χρημάτισαν μέλη του Ευρωκοινοβουλίου. Αφού αυτοί λάβουν την όχι ευκαταφρόνητη σύνταξη, επιδίδονται στο «σπορ» του λομπισμού –συνώνυμο του ελληνικού λαδώματος– και τούτο σε συνεργασία με μαγαλοϋπαλλήλους των Βρυξελλών. Ορισμένοι δε από τους επιτρόπους της Κομισιόν, αφού τακτοποιήσουν φιλενάδες ή και «φίλους» τους με ανεπίτρεπτες διαδικασίες και αμοιβές, οργανώνουν εν συνεχεία την «ανταποδοτική» εξυπηρέτηση συμφερόντων μέσα από τα δίκτυα ευρωκρατών-λομπιστών. Συχνά αναγκάζονται να ενδώσουν ακόμη και εθνικές κυβερνήσεις για να διασφαλίσουν πόρους ή αποφάσεις. Το όνειρο των ευρωκρατών είναι γι’ αυτό ένα τέλος των εθνικών κρατών με μια Ευρώπη των περιφερειών, την πορεία της οποίας οι ίδιοι θα ελέγχουν. Οι ίδιοι άλλωστε κάνουν λόγο για το τέλος των εθνικών κομμάτων κατά χώρες και την καθιέρωση των πανευρωπαϊκών παρατάξεων. Οι αρσενικού αλλά αρκούντως και θηλυκού γένους αυτές «πολυτάλαντες εξαιρετικές αυθεντίες» διακρίνονται επίσης στην ικανότητα συγκρότησης ειδικών επιτροπών, αποστολών, αντιπροσωπειών κ.ά. με γενικούς ή ειδικούς διευθυντές, αναπληρωτές κ.ο.κ., όλοι τους με προκλητικές μηνιαίες αμοιβές που υπερβαίνουν συνήθως το ετήσιο εισόδημα ενός «μεσο-ορικού» Ευρωπαίου εργαζόμενου!
Οδυνηρή επέμβαση
Η χώρα μας έχει υποστεί στη διάρκεια αυτού του χρόνου τη διαδικασία ενός χειρουργείου ΔΝΤ και ΕΕ. Ουδείς έχει εξηγήσει στο λαό αν η οδυνηρή αυτή επέμβαση ολοκληρώθηκε ή έπονται ακόμη νέα χειρουργεία. Τελευταία επανακάμπτουν οι φήμες για μια «ελεγχόμενη πτώχευση» ή αναδιαπραγμάτευση του εξωτερικού μας χρέους. Και τούτα όλα ενώ οι πάντες βεβαιώνουν πως με την υπογραφή του Μνημονίου τα δύσκολα ξεπεράστηκαν. Γεγονός πάντως είναι ότι στην έδρα της ΕΕ στις Βρυξέλλες συντελούνται και αφανείς διεργασίες που δεν αναφέρονται επίσημα. Ορισμένοι δε από τους ευρωκράτες διατηρούν στενές διαπλοκές τόσο με λομπίστες όσο και με γνωστούς οίκους όλων των αποχρώσεων. Ακούγονται συχνά μάλιστα φήμες και για εμπλοκή μεγαλοστελεχών της Ένωσης σε διεθνείς κερδοσκοπικές υποθέσεις. Οι ευρωκράτες δεν αρκούνται στα προνόμια και στις υψηλές απολαβές που τους διασφαλίζει το «πριγκιπάτο» των Βρυξελλών, αλλά επιζητούν συμμετοχή και σε ανομολόγητες «μπίζνες». Ενόψει των ανανεούμενων φημών για την κατάσταση της οικονομίας μας, ίσως θα έπρεπε κάποιοι να ερευνήσουν κατά πόσο εκπορεύονται αυτά τα «νέα» και από τις Βρυξέλλες. Μήπως, δηλαδή, κάποιοι ευρωκράτες έχουν παίξει και «στοιχήματα» με το ελληνικό χρέος;
